Astronomy -4 खगोलशास्त्र- 4/5 पृथ्वी व विश्व

Astronomy -4

खगोलशास्त्र- 4/5

पृथ्वी व विश्व

1. समुद्रकिनारी मँग्रुह वृक्षांची जंगले आढळतात.

2. आर्क्टिक महासागर हा उत्तर ध्रुवीय प्रदेशात असलेला महासागर आहे. 

3. पॅसिफिक महासागर हा जगातील सर्वात खोल महासागर आहे. 

4. अमेरिका खंड व आशिया खंड यांच्यामध्ये पॅसिफिक महासागर आहे.

5. अरबी समुद्र व बंगालचा उपसागर हिंदी महासागराचे भाग आहेत. 

6. ग्रेनेडा कॅरेबियन बेटांवर आहे. 

7. सुएझ कालवा हा जगातील सर्वात लांब कालवा आहे. 

8. स्टेप्स् प्रकारच्या प्रदेशात ध्रुवाकडील भागापासून शीत वाळवंटी प्रदेशाला सुरूवात होते. 

9. अग्निजन्य खडक शिलारसापासून बनलेला आहे. 

10. प्रवाळांचे खडक स्तरीत प्रकारचे खडक आहेत.

11. उ. अमेरिका हे हिंदी महासागराच्या प्रतिपादावर येणारे मुख्य खंड आहे.

12. हिमालय व अँडीज हे घडीचे पर्वत टेथीसा महासागराचा तळ उंचावल्याने निर्माण झाले.

13. समुद्रप्रवाह तापमानातील फरकामुळे निर्माण होतात.

14. सुएझ कालवा हा जगातील सर्वात रूंद कालवा आहे.

15. लेक सुपेरिअर हे जगातील सर्वात खोल सरोवर आहे. 

16. चिंचोळी सागरपट्टी हा खाडी होण्यासाठी आवश्यक घटक आहे.

17. दोन मोठ्या भूखंडांना जोडणारा व सागराचे विभाजन करणारा चिंचोळा पट्टा : संयोगभूमी

18. द्विपकल्पाच्या अत्यंत निमुळत्या टोकास भूशीर म्हणतात.

19. केप ऑफ गुड होपचा भूआकार भूशीर प्रकारचा आहे. 

20. कन्याकुमारी हे भारतातील भूशीराचे उत्कृष्ट उदाहरण आहे.

21. मलाक्का ही हिंदी व पॅसिफिक महासागरांना जोडणारी सामुद्रधुनी आहे.

X X

22. भारत व श्रीलंकेमध्ये असलेल्या पाण्याच्या पटट्ट्यास मन्नारचे आखात म्हणतात.

23. एका बाजूने जमीन व तीन बाजूंनी पाणी असलेल्या भू-भागास द्विपकल्प म्हणतात.

24. भारताच्या दक्षिणेकडील भागास द्विपकल्प म्हणतात. 

25. महासागराचा एखादा भाग अरूंद होऊन तीन बाजूंनी वेढल्यास उपसागर तयार होतो.

26. ग्रेनाईट हा दक्षिण भारतात सापडणारा पातालिक अग्निजन्य खडक आहे. 

27. बेसॉल्ट हा महाराष्ट्रात आढळणारा ज्वालामुखीय अग्निजन्य खडकाचा प्रकार आहे.

28. बेसॉल्ट हा अग्निजन्य प्रकारचा खडक आहे.

29. ग्रेनाईट हा अग्निजन्य प्रकारचा खडक आहे. 

30. कोळसा स्तरीत खडकात सापडतो.

31. अँथ्रासाईट हा सर्वात उच्च प्रतीचा कोळसा आहे. 

32. 'चुनखडक स्तरीत प्रकारचा खडक आहे.

33. वालुकाश्म हा स्तरीत प्रकारचा खडक आहे.

34. पंकाश्म स्तरीत प्रकारचा खडक आहे.

35. संगमरवर रूपांतरीत प्रकारचा खडक आहे.

36. ग्रॅनाईट हा शिलारसापासून तयार झालेला खडक आहे.

37. भूकंपाची नोंद सिस्मोग्राफ या उपकरणाच्या सहाय्याने केली जाते.

38. भूकवचातील सर्वात स्फोटक हालचालीस ज्वालामुखी म्हणतात.

39. जपानमधील फ्युजियामा येथे निद्विस्त प्रकारचा ज्वालामुखी आहे. 

40. माऊंट एटना हा जागृत ज्वालामुखी सिसिलीत आहे.

41. इंडोनेशियातील काक्राताऊ ज्वालामुखी जागृत ज्वालामुखी प्रकारचा आहे.

42. भूगर्भात काही ठिकाणी निर्माण होणाऱ्या तप्त साठ्यास मॅग्मा म्हणतात.

43. दख्खनचे पठार हे ज्वालामुखीमुळे निर्माण झालेले पठार आहे.

44. इटलीमधील स्ट्रॉंबोली ज्वालामुखी जागृत ज्वालामुखी प्रकारचा आहे.

45. माऊंटपोपा (म्यानमार) हा मृत ज्वालामुखी प्रकारचा ज्वालामुखी आहे.

46. ज्वालामुखी हा पृथ्वीच्या अंतरंगाची माहिती मिळण्याचा प्रत्यक्ष पुरावा आहे.

47. अतिशय उंचीवरील व तीव्र उताराच्या प्रदेशास पर्वतमय प्रदेश म्हणतात.

48. तिबेटचे पठार हे पर्वतांतर्गत पठार आहे.

49. पर्वतीय प्रदेशात लोकसंख्या सर्वात विरळ आढळते.

50. उंच भागातील सपाट प्रदेशाला पठार म्हणतात.

51. धबधबा हा नदीच्या खनन कार्यामुळे निर्माण होणारा भूविशेष आहे.

52. नायट्रोजन हा वातावरणाचा सर्वात मोठा घटक आहे.

53. वातावरणात कार्बन डाय-ऑक्साइडचे शेकडा प्रमाण 0.03 असते.

X X

54. वातावरणातील ओझोन वायू अल्ट्राव्हॉयलेट किरणे शोषून घेतो.

55. आवर्तात केंद्रबिंदूपाशी हवेचा दाब कमी असतो.

56. डोलड्रम्स हे कमी दाबाचे क्षेत्र आहे.

57. आर्द्रतामापक हवेची आर्द्रता मोजण्यासाठी वापरतात. 

58. वाळवंटे शीत असो वा उष्ण तेथे पर्जन्यमान तुरळक असते.

59. वळवाचा पाऊस हा आवर्त पर्जन्य प्रकारचा आहे.

60. भारतातील तामिळनाडुत हिवाळ्यात पाऊस पडतो. 

61. निंबस हे पाऊस आणणारे ढग आहेतं.

62. विषुववृत्तीय प्रदेशात वर्षातून बाराही महिने पाऊस पडतो.

63. मोसमी वारे म्हणजे पश्चिमी वारे होत. 

64. मतलई वारे जमिनीवरून समुद्राकडे वाहतात.

65. ध्रुवीय वारे उत्तर गोलार्धात नैऋत्य दिशेकडून वाहतात.

66. संपूर्ण भारताला मोसमी वारे पाऊस देतात.

67. युरोप खंडातील देशांना व्यापारी वारे पाऊस देतात.

68. व्यापारी वारे भूमध्य रेषेजवळ आढळतात.

69. खारे वारे दिवसा समुद्राकडून जमिनीकडे वाहतात. 

70. उन्हाळ्यात भारतातील केरळ राज्यात नॉर्वेस्टर वारे वाहतात.

71. वायूभारमापकातील पारा अचानक खाली येणे हे वादळाचे लक्षण असते. 

72. पृथ्वीभोवतीच्या अतिउंच वातावरणाला अक्सोस्फिअर म्हणतात. 

73. पृथ्वीच्या खालच्या वातावरणात हवामान आढळते त्याला स्टॅटोस्फिअर म्हणतात.

74. वातावरणातील सर्वात खालच्या थरास तपांबर म्हणतात.

75. विषुववृत्तीय प्रदेशातील हवामान उष्ण व दमट असते. 

76. विषुववृत्तीय हवामानाच्या प्रदेशात एकच ऋतु असतो.

77. झैरे हा विषुववृत्तीय पट्ट्यात येणारा संपूर्ण देश आहे. 

78. विषुववृत्तीय प्रदेशात आरोह प्रकारचा पाऊस पडतो.

79. कर्कवृत्त व मकरवृत्त या दरम्यानचा प्रदेश उष्ण कटिबंधात येतो. 

80. तेत्या ताड हे विषुववृत्तीय प्रदेशातील व्यापारी उपयोगाच्या दृष्टीने महत्त्वाचे झाड आहे. 

81. वृक्षांची सलगता हा तैगा व विषुववृत्तीय अरण्यातील सारखेपणा आहे.

82. सुदानी प्रकारचा देश संपूर्णपणे समशीतोष्ण उबदार कटिबंधात पसरलेला आहे.

83. बाओबाब हा सुदानी प्रकारच्या प्रदेशात सर्वसाधारणपणे आढळणारा वृक्ष आहे. 

84. सुदानी प्रकारच्या प्रदेशात खुजी झाडे आढळतात.

85. सुदानी प्रदेशात गवताच्या गोलाकार घरास क्रॉल म्हणतात. 

86. झेब्रा हा सुदानी प्रदेशातील तृणभक्षक प्राणी आहे.

87. डाऊन्स प्रदेश पराना खोऱ्याशी मिळता जुळता आहे.

88. जिराफ या प्राण्याला दूरवरचे दिसते.

89. जगातील 30 टक्के जमीन जंगलाने व्यापलेली आहे.

90. लार्च व फर हे सूचिपर्णी वृक्षाचे उदाहरण आहे.

91. देवदार हा वृक्ष सूचिपर्णी प्रकारात मोडतो.

92. सूचिपर्णी वृक्ष उष्ण कटिबंधात पर्वत उतारावर आढळतात.

93. स्प्रूस हा मऊ लाकडासाठी योग्य असा वृक्ष आहे.

94. खुरटी काटेरी वनस्पती बहुधा सुदानी प्रदेशात आढळते.

95. पृथ्वीचे नैसर्गिक विभाग आठ आहेत.

96. हवामान आलेखात सर्वत्र स्तंभ उल्लेख असल्यास तो आलेख सुदानी प्रदेश दर्शवितो. 

97. उत्तर सैबेरिया हा टुंड्रा हवामान असलेला आशियाई देश आहे.

 98. रेनडिअर टुंड्रा प्रदेशातील कामधेनु आहे.

99.टुंड्रा प्रदेशात बहुतकरून हिमवर्षाव होतो..

100. टुंड्रा प्रदेशातील घसरगाडीस स्लेज म्हणतात.

101. मानवास राहण्यास जास्त सौख्य टुंड्रा हवामानात वाटेल. 

102. एस्किमो लोकांच्या हिवाळ्यातील घरास इग्लु म्हणतात.

103. तैगा प्रदेश हा बहुतकरून उत्तर गोलार्धात अधिक विस्तारलेला आहे. 

104. मध्यम पर्जन्यमान व अत्यंत कमी तापमान ही तैगा प्रदेशाची खास वैशिष्ट्य आहेत.

105. तैगा प्रदेशात झाडांवर बर्फ साचून राहत नाही कारण झाडे शंक्वाकृती असतात. 

106. प्रेअरी प्रदेशातील यांत्रिक शेती मैदाने दर्शविते.

107. भारत हा मोसमी हवामान प्रकारात असलेला सर्वात मोठा देश आहे. 

108. नैऋत्य मोसमी वारे मे ते सप्टेंबर महिन्यात वाहतात.

109. साग हा मोसमी प्रदेशातील अरण्यात आढळणारा पानझडी वृक्ष आहे.

110. मोसमी हवामानाचा प्रदेश हा पानझडी वृक्षांची अरण्ये असलेला प्रदेश आहे.

111. खंडांतर्गत भागात साधारणपणे हवा कोरडी असते कारण तेथे वायुभार कमी असतो. 

X X

112. मोठे वाळवंट अवर्षणग्रस्त विभागात आढळतात.

113. खजुर ही काटेरी वनस्पती बहुधा राजस्थानात आढळते.

114. उंट हा उष्ण वाळवंटी प्रदेशातील मुख्य प्राणी आहे. 

115. काटेरी झाडे ही उष्ण वाळवंटी प्रदेशातील मुख्य वनस्पती आहे.

116. वाळवंटा मधील हिरवळीच्या प्रदेशास 'ओॲसिस' म्हणतात. 

117. नेचे व शेवाळे ह्या वनस्पती प्रामुख्याने वाळवंटी प्रदेशात आढळतात.

118. लॅटिट्यूड म्हणजे सूर्याद्वारे वातावरणातील असमान उष्णता. 

119. भूमध्य सागरी हवामान समुद्र सानिध्यतेमुळे सुखद असते.

120. हिवाळी पर्जन्य हे भूमध्य सागरी हवामानाचे मुख्य वैशिष्ट्य आहे.

121. जगातील आशिया खंडाची दक्षिण टोके भूमध्यसागरी हवामानात मोडतात.

122. भूमध्य सागराची किल्ली असे 'जिब्राल्टरला' म्हणतात.

123. ऑलीव्ह हे भूमध्य सागरी हवामानाच्या प्रदेशात असणारे महत्त्वाचे झाड आहे.

124. पश्चिम युरोपीय हवामान दक्षिण गोलार्धात दियागो गार्शिया भागात आढळते. 

125. समशीतोष्ण कटिबंधात कमाल व किमान तापमानात फार मोठा फरक दिसतो.

126. आफ्रिकेतील समशीतोष्ण पट्टयातील गवताळ प्रदेशास व्हेल्ड म्हणतात.

127. नैसर्गिक वायू हे खनिज शक्ती साधन आहे.

128. ॲल्युमिनियम हा भूकवचातील सर्वाधिक प्रमाणात आढळून येणारा घटक आहे. 

129. खनिज तेल हे वाळूच्या खडकात सापडते.

130. हेमेटाईट लोह खनिजाचा मोठ्या प्रमाणात वापर केला जातो. 

131. बॉक्साईटपासून ॲल्युमिनियमची निर्मिती करतात.

132. उत्तम प्रतीच्या पोलाद निर्मितीसाठी मॅंगनीज खनिजाची आवश्यकता असते. 

133. बॉक्साईट हे ॲल्युमिनियम धातूचे खनिज आहे.

134. पृथ्वीच्या मध्यावरणात मुलतः लोह व मॅग्नेशियम ही मुलद्रव्ये असतात. 

View, Comments and share.....